Het tweede leven van GMC's
Over mijzelf
Mijn naam is Jaap Schröder, ik ben getrouwd met Yvonne Zoomers
en vader van Teun, Noor en Siem. Ik heb een landbouwkundige achtergrond en
houd me van tijd tot tijd bezig met onderzoek naar de raakvlakken tussen landbouw, milieu en natuur.
Met wat fantasie verklaart dat twee van mijn favoriete hobby's: bijenhouden en dassen
(Meles meles L.) observeren maar niet mijn verslaving aan de GMC CCKW. Je zou bijna in reïncarnatie
geloven als je bedenkt dat deze witte jongen ook gek is op (vrouwelijke) Rhytm and Blues artiesten en
dat zwarte Amerikanen meer dan proportioneel vertegenwoordigd waren in de CCKW chauffeurspopulatie
gedurende de Tweede Wereldoorlog. Maar goed, eerst een wat nuchterder verklaring.
Geboren in 1957 heb ik een staartje van het GMC tijdperk meegemaakt want begin jaren zestig
waren GMC's nog redelijk vaak te zien. Ik had het geluk dat het ouderlijk huis aan de brink
lag waar vanaf het tweede weekend van augustus de jaarlijkse kermis plaatsvond. In die tijd
kostte de opbouw en afbraak van een kermis ettelijke dagen. Als jochie bracht ik dan ook vele
uren op het kermisterrein door, ondermeer te midden van twee indrukwekkende blauwe vrachtwagens
met neus en forse spatborden. De koplampen werden beschermd door roosters die integraal deel
uitmaakten van de grille. Ze behoorden tot De Spin van familie Van Dam (zie foto,
met dank aan Henk en Alex Valentgoed), een simpele
draaimolen met raketjes (die de maan als, in die tijd utopisch, einddoel hadden), voorzien van
gekleurde dakjes. In mijn herinnering waren die dakjes eerst van stof maar in enig jaar vervangen
door plastic. Een van de trucks vervoerde de motor, hydrauliek en draaikrans van de molen,
de ander vloerdelen, hekwerk en stophout. De eerste trok een aanhanger met de raketjes en
draagarmen, de ander de woonwagen. Ik was helemaal verknocht aan die trucks van Van Dam
zonder te weten dat het twee GMC's van het type CCKW waren. Misschien kwam dat ook door de
verwarrende toevoeging 'Ford Diesel' in een wereldbolletje op de grilles. Pas veel later
begreep ik dat de originele dorstige Chevrolet '270' benzine motoren vervangen waren door
diesels van Ford (hoewel anderen veel later aangaven dat de Van Dam's er het Ford logo op
aanbrachten maar de motor toch origineel lieten). De speurtocht naar foto's van Van Dam's GMC's
wordt elders op deze site in detail beschreven.
Ons dorp bood meer dan die jaarlijkse kermis.
In de uitdijende nieuwbouwwijken was ik vaak niet weg te slaan bij een GMC dragline (Kokkelkoren,
Santpoort), een GMC watertanker (Twisk en Bosman, Castricum) of een knalgroene GMC kabellegger uit
Lopik. Zo af en toe reed er in die tijd ook een legergroene GMC uit het mobilisatiecomplex bij
Bergen (NH) voorbij met dat geweldige geluid. In de loop der jaren verdwenen werkende GMC's echter
uit beeld en maakten plaats voor verwaarloosde wrakken: een takelwagen in Alkmaar, twee scheefhangende
kippers in Heiloo (G.P. Groot?), een roestige werfkraan in De Woude en een 'Atlas'-kraan in de
jachthavens van Uitgeest. Een tijdperk raakte kennelijk ten einde. Wat er van al deze GMC's geworden
is zou ik graag nog eens horen. Alleen van de Alkmaarse takelwagen weet ik dat delen in 2003 een
goede bestemming gekregen hebben.
Modellen zijn een prima
compensatie voor het gebrek aan levende GMC's.
Begin jaren zeventig kocht ik zelf mijn eerste model (Dinky Toys France 808, Sahara-gele CCKW
353 met Set No 7 loopkat). Daarmee begon het verzamelen van CCKW's en alles daar omheen. In het
voorjaar van 1998 deed zich de gelegenheid voor om toch ook een 'echte' CCKW aan te schaffen
(een CCKW 352 A2 van 1941 uit Noorse NATO voorraden). Aanvankelijk had ik het plan om er een mooie
woonwagen bij aan te schaffen en de kermis uit mijn jeugd te herscheppen, maar 'Jimmy' bleef
vanwege de goede staat in US army uitvoering. Ik heb deze GMC gedurende ruim elf jaar gekoesterd
totdat ik toch de voorkeur gaf aan een knalrode, voormalige Franse bosbrandweer GMC.
Tussen 2009 en 2019 heb ik daar tien jaar plezier aan beleefd, met name aan
het opknappen, het completeren van de uitrusting en zo nu en dan een
tourtocht. Uiteindelijk heb ik hem overgedaan aan de voormalige eigenaar,
een brandweerman in Frankrijk. De oude dame is terug in de Deux Sevres regio
waarin ze haar carriere ooit begon. Als u uitsluitsel kunt geven over het lot van de
andere hier genoemde GMC's, oude foto's van ze bezit of
andere opmerkingen heeft, aarzel vooral niet contact met me op te nemen!
